Yirmi Üç Sentlik Asker- Nazım Hikmet Ran

"Yirmi Üç Sentlik Asker şiiri, Kore Savaşı günlerinde Türk askerinin çok ucuza, günde 23 cente mal olduğunu söyleyen ABD Dışişleri Bakanı John Foster Dulles'e Nazım Hikmet Ran tarafından yazılan bir yergi şiiridir."

Yirmi Üç Sentlik Asker

Mister Dalles,
sizden saklamak olmaz,
hayat pahalı biraz bizim memlekette.
Mesela iki yüz gram et alabilirsiniz, koyun eti,
Ankara'da 23 sente,
yahut iki kilo kuru soğan,
yahut bir kilodan biraz fazla mercimek,
elli santim kefen bezi yahut,
yahut da bir aylığına
yirmi yaşlarında bir tane insan.
erkek,
ağzı burnu, eli ayağı yerinde,
üniforması, otomatiği üzerinde,
yani öldürmeğe, öldürülmeğe hazır,
belki tavşan gibi korkak,
belki toprak gibi akıllı
belki gençlik gibi cesur,
belki su gibi kurnaz
(her kaba uymak meselesi) ,
belki ömründe ilk defa denizi görecek,
belki ava meraklı, belki sevdalıdır.
Yahut da aynı hesapla Mister Dalles
(tanesi 23 sentten yani)
satarlar size bu askerlerin otuz beşini birden
İstanbul'da bir tek odanın aylık kirasına,
seksen beş onda altısını yahut
bir çift iskarpin parasına.
Yalnız bir mesele var Mister Dalles,
herhalde bunu sizden gizlediler:
Size tanesini 23 sente sattıkları asker
mevcuttu üniformanızı giymeden önce de,
mevcuttu otomatiksiz filan,
mevcuttu sadece insan olarak
mevcuttu, tuhafınıza gidecek,
mevcuttu hem de çoktan mı çoktan,
daha sizin devletinizin adı bile konmadan.
Mevcuttu, işiyle gücüyle uğraşıyordu,
mesela, Mister Dalles,
yeller eserken yerinde sizin New-York'un,
kurşun kubbeler kurdu o
gök kubbe gibi yüksek,
haşmetli, derin.
Elinde Bursa bahçeleri gibi nakışlandı ipek.
Halı dokur gibi yonttu mermeri,
ve nehirlerin bir kıyısından öbür kıyısına
ebemkuşağı gibi attı kırk gözlü köprüleri.
Dahası var Mister Dalles,
sizin dilde anlamı pek de belli değilken henüz,
zulüm gibi,
hürriyet gibi,
kardeşlik gibi sözlerin,
dövüştü zulme karşı o,
ve istiklal ve hürriyet uğruna
ve milletleri kardeş sofrasına davet ederek,
ve yarin yanağından gayri her yerde,
her şeyde,
hep beraber,
diyebilmek için,
yürüdü peşince Bedreddin'in
O, tornacı Hasan, köylü Mehmet, öğretmen Ali'dir.
Kaya gibi yumruğunun son ustalığı:
922 yılı 9 Eylülüdür.
Dedim ya Mister Dalles,
Herhalde bütün bunları sizden gizlediler,
ucuzdur vardır illeti.
Hani şaşmayın,
yarın çok pahalıya mal olursa size,
bu 23 sentlik asker,
yani benim fakir, cesur, çalışkan, milletim,
her millet gibi büyük Türk milleti.

Türkiye Cumhuriyeti Kore Savaşı'na neden ve nasıl katıldı? Neticede ne oldu?

Türkiye, TBMM'nin 30 Haziran 1950 tarihli oturumunda verilen karar çerçevesinde Kore'ye asker gönderdi. Kore'ye asker gönderme fikri, halihazırdaki hükümetin (DP) politikası gereği, artan Sovyet Rusya tehdidine karşı NATO'ya üye olabilmek için bir fırsat olarak görüldü.

Tuğgeneral Tahsin Yazıcı komutasındaki 259 subay, 18 askeri memur, 4 sivil memur, 395 astsubay, 4414 erbaş ve er olmak üzere 5090 kişilik 1. Türk tugayı, 17 Eylül 1950'de İskenderun limanından hareket ederek 12 Ekim 1950'de öncü takım Busan limanına ulaştı ve 17 Ekim'de ana birliği de Busan'dan karaya çıktı. Aynı gün Busan'dan hareket ederek 20 Ekim'de Taegu'ya vardı. Burada Amerikan teçhizatıyla donatılarak talimlere başladı. Türk Tugayı bir müddet cephe gerisindeki komünist gerillalarla mücadele ettikten sonra süratle kuzeye doğru ilerlemekte olan Birleşmiş Milletler ordularına iştirak etti. 10 Kasım'da Taegu'dan hareket ederek 21 Kasım'da Kunuri'ye vardı ve Amerikan 9. Kolordusu'nun sağ kanadına konuşlandırıldı.

Savaşın başından Temmuz 1953'teki ateşkese kadar geçen sürede toplam 14.936 Türk askeri Kore'de görev aldı. Bunların 721'i yaşamını yitirdi, 175'i kayboldu, 234'ü esir düştü ve 2147'si yaralandı. Böylelikle Türkiye yüzde 22'lik zayiat oranına ulaştı ve bu bakımdan ABD'nin ardından ikinci sırada yer aldı.

II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş yıllarında ABD dış politikasını yöneten John Foster Dulles kimdir?

Komünizmin dünyaya, özellikle de az gelişmiş ülkelere yayılmasına şiddetle karşı koydu. SSCB'yi kuşatacak bir savunma sistemi için Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'nın (NATO) yalnızca Batı Avrupa'nın savunulmasına dönük olduğu düşüncesinden hareketle, Orta Doğu, Uzak Doğu ve Pasifik Adalarındaki boşlukları yeni savunma halkalarıyla doldurmaya yönelik bir politika izledi. Bu amaçla 1954'te Manila Konferansı'nın toplanmasını sağladı. Bu konferans, Güneydoğu Asya'da yer alan ya da bu bölgede çıkarları bulunan sekiz ülkenin oluşturduğu Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı'nın (SEATO) kurulmasıyla sonuçlandı. SEATO'yu 1955'te kurulan Bağdat Paktı izledi; sonradan Merkezi Antlaşma Teşkilatı (CENTO) olarak adlandırılan bu paktla Türkiye, Irak, İran ve Pakistan bir ortak savunma örgütünde birleşti. Avrupa'da da etkin bir politika izleyen Dulles, Avusturya'nın 1938'den önceki sınırlarını güvence altına alan ve Almanya ile Avusturya'nın gelecekte birleşmesini engelleyen Avusturya Devlet Antlaşması'nın (1955) son biçimini almasında ve Trieste'nin İtalya ve Yugoslavya arasında bölünmesini öngören Trieste Antlaşması'nın (1954) imzalanmasında belirleyici bir rol oynadı. Dulles'ın dış politikasını belirleyen başlıca etkenler ; komünizme karşı beslediği büyük nefret, kamuoyuna yön verme tutkusu ve antlaşmaların değerine duyduğu güçlü inançtır.